Giữa mùa 2019/20, huấn luyện viên Mikel Arteta ngồi vào chiếc ghế nóng, bắt đầu chung tay cùng dàn lãnh đạo câu lạc bộ hoạch định lại chiến lược lâu dài cho đội bóng. Arsenal đã có những bước tiến rõ rệt từ đó. Sự tiến triển không đến ngay lập tức khi họ vẫn chưa thể trở lại top 4 Premier League trong hơn 2 năm đầu chiến lược gia người Tây Ban Nha dẫn dắt đội. Nhưng kể từ mùa 2022/23, Pháo thủ đã cho thấy bộ mặt hoàn toàn khác biệt, họ thi đấu bùng nổ, trở lại với hình hài ông lớn khi có đầy đủ khả năng "uy hiếp" ngôi vị thống trị của Man City.
Tuy vậy, trong cả 3 mùa giải gần nhất (tính cả mùa bóng hiện tại), thầy trò huấn luyện viên Mikel Arteta vẫn còn thiếu một vài yếu tố để chạm đến ngôi vương. Có những lúc, chức vô địch đã rất gần, có những lúc, nó đã xuất hiện tại Emirates, chờ đợi sự sảy chân của The Citizen để "bước ra ánh sáng". Nhưng rồi, những cái "thiếu" tích tụ trong cả mùa giải của Pháo thủ thành London khiến họ tự đẩy ngôi vương của mình về lại thành phố Manchester.
Nhân sự của Arsenal: bài toán chưa có lời giải
Theo một báo cáo của Premier Injuries, công ty chuyên nghiên cứu về các loại hình chấn thương đã cung cấp một số liệu bệnh binh của các câu lạc bộ Premier League. Kết quả không có gì bất ngờ, Arsenal là đội dẫn đầu danh sách.
Không cần nhìn đâu xa, nếu chỉ xem xét ở mùa bóng 2024/25, người hâm mộ theo dõi Premier League, đặc biệt là các cổ động viên của Arsenal chưa bao giờ không thấy đội bóng có ít nhất một cầu thủ quan trọng bị chấn thương ở các thời điểm khác nhau của giải đấu. Từ đầu mùa đến nay, đã có những trường hợp của Martin Odegaard, Bukayo Saka và gần đây là Kai Havertz. Các cầu thủ trụ cột khác như Saliba hay Martinelli cũng gặp những vấn đề liên quan đến thể trạng.
Rõ ràng với một đội bóng có tham vọng đua vô địch, một trong những yếu tố hàng đầu cần phải bảo đảm là sức khỏe và thể trạng của các cầu thủ trụ cột. Khi họ gặp các vấn đề và phải làm quen với giường bệnh, sự ổn định trong thi đấu hay hơn hết là sức mạnh của đội bóng sẽ bị ảnh hưởng đáng kể.
Tuy nhiên, chấn thương chỉ là hệ quả của những nước đi thiếu quyết đoán từ câu lạc bộ. Một trong những điều dẫn đến việc các cầu thủ Arsenal liên tục thay nhau "làm bạn" với giường bệnh không gì khác ngoài chiều sâu đội hình. Nhìn sang Liverpool, dù có vài trận đấu chệch choạc nhưng huấn luyện viên Arne Slot cùng các học trò vẫn giữ được tính ổn định trong đội hình. Với sự khắc nghiệt của Premier League, không phải lúc nào các trụ cột của The Kop cũng khỏe mạnh. Điểm khác biệt của Liverpool là HLV luôn có sự thay thế xứng đáng khi một trụ cột bị chấn thương ở vị trí của anh ta.
HLV Mikel Arteta không có được điều này. Đẳng cấp của các cầu thủ dự bị so với người đá chính ở cùng vị trí trong đội hình Pháo thủ là quá chênh lệch. Một ví dụ rõ ràng là trường hợp của Martin Odegaard. Khi đội trưởng của Arsenal phải ngồi ngoài một khoảng thời gian đầu mùa giải năm nay, không có cầu thủ nào có thể thay thể được anh. Một Jorginho bước qua bên kia sườn dốc của sự nghiệp, chậm chạp và yếu ớt, là quân bài duy nhất mà ông thầy người Tây Ban Nha có trong tay. Đương nhiên, Arsenal thi đấu thiếu hiệu quả trong giai đoạn đấy, trước khi có được sự bùng nổ khi tuyển thủ Na Uy quay trở lại.
Chính vì tầm quan trọng đến mức gần như không thể thay thế, HLV buộc phải dùng những cầu thủ tốt nhất của mình trong nhiều trận đấu liên tiếp. Điều đó đương nhiên sẽ khiến họ bị quá tải, từ đó dẫn đến các chấn thương khác nhau.
Suy cho cùng, nguyên nhân chiều sâu đội hình cũng là hệ lụy từ một vấn đề khác mà Arsenal đang mắc phải, đó là tình hình chuyển nhượng của đội. Ở kì chuyển nhượng mùa đông năm nay, trong khi các câu lạc bộ khác ráo riết chiêu mộ những tân binh nhằm "vá víu" những lỗ hổng trong đội hình thì thượng tầng đội chủ sân Emirates lại quá đề cao chiến lược lâu dài mà quên mất rằng, trước mắt, đội bóng đang có quá nhiều cầu thủ đang trong tình trạng dưỡng thương.
Arsenal không thể mang về bất kì phương án bổ sung nào, để rồi, họ ngay lập tức phải trả giá. Kai Havertz, tiền đạo cắm đúng nghĩa duy nhất của Arsenal bị quá tải và cuối cùng cũng phải chấp nhận làm "khách quen" của bệnh viện. Đương nhiên, HLV Mikel Arteta không còn tiền đạo cắm nào thay thế tuyển thủ người Đức.
Cơn bão chấn thương quét qua Arsenal cũng tiện thể "thổi bay" tham vọng đưa chiếc cúp vô địch Premier League về với Emirates. Đội hình ổn định tựa như một cơ thể ổn định, cơ thể "lành" chỗ này rồi "đau" chỗ khác làm sao đủ sức chiến đấu với những cơ thể khỏe mạnh còn lại?
Tìm đâu bản lĩnh của nhà vô địch?
Không phải ngẫu nhiên, từ năm này qua tháng nọ, Arsenal lại bị gắn với một cụm từ mỉa mai kinh điển mỗi khi họ bước vào giai đoạn cuối mùa, đó là "chu kì buông". Mỗi lần đến giai đoạn nước rút, dù trước đó chơi hay đến mấy nhưng các cầu thủ Arsenal lại liên tục có những thất bại liên tiếp khiến họ không thể đạt đến mục tiêu đề ra. Hiện tượng này không chỉ xảy ra ở một hai mùa mà nó đã có từ rất lâu, trải qua từ thời Arsene Wenger đến các huấn luyện viên sau này, trong đó có Mikel Arteta.
Ở mùa giải năm ngoái, một mùa giải mà Pháo thủ tạm có được sự ổn định, hiện tượng đầy ám ảnh với người hâm mộ đội bóng vẫn ở đấy. Trong giai đoạn cuối mùa, đội chủ sân Emirates chính là câu lạc bộ nắm quyền tự quyết cho chức vô địch. Tuy nhiên, trận thua tai hại 0-2 trước Aston Villa tại vòng 33 Premier League 2023/24 như một phát đạn mà họng pháo của Arsenal tự bắn vào chân mình. Sau thất bại ấy, Man City chớp lấy thời cơ, vượt mặt chính Pháo thủ để dẫn đầu bảng xếp hạng với cách biệt 2 điểm. Khoảng cách ấy được giữ nguyên trong 5 vòng còn lại để rồi một lần nữa, buổi lễ vinh danh nhà vô địch Premier League không xuất hiện ở sân Emirates.
Trong những khoảnh khắc quyết định, bản lĩnh của nhà vô địch lại không được đoàn quân của huấn luyện viên Mikel Arteta thể hiện. Quay lại mùa giải năm nay, họ có thể vùi dập một Man City đang lao dốc với tỉ số 5-1, nhưng khi Liverpool sẩy chân với 2 trận hòa liên tiếp, Arsenal lại không thể vượt thoát gánh nặng về tâm lí, để rồi một lần nữa nhận thất thất bại "lãng xẹt" trước đội bóng đang có phong độ không tốt là West Ham. Thay vì có thể rút ngắn khoảng cách xuống thành 5 điểm, Arsenal lại bị Liverpool bỏ xa với cách biệt 11 điểm trên bảng xếp hạng. Điều đó khiến chức vô địch ngày càng xa tầm tay họ.
Bản lĩnh của một ông lớn, bản lĩnh của nhà vô địch là thứ người hâm mộ chưa thấy được ở Pháo thủ thành London. Mikel Arteta và các học trò vẫn thiếu đi sự điềm tĩnh cần thiết trong những khoảng thời gian khó khăn để có thể đứng trên ngai vàng đỉnh cao.
Arsenal những năm gần đây đã không còn là đội bóng "hết thời" và bị coi thường. Họ đang trở lại với sự mạnh mẽ khiến các đối thủ phải e sợ khi đối đầu. Tuy nhiên, Pháo thủ vẫn còn thiếu đi sức mạnh về nhân sự cũng như sức mạnh trong tinh thần của từng con người đang đầu quân cho câu lạc bộ để có thể hợp sức, một lần và nhiều lần về sau, trở lại với đỉnh cao vinh quang.
